Obecnie coraz więcej osób zwraca uwagę na jakość żywności, którą spożywa. Jednym z narzędzi, które może pomóc w dokonywaniu świadomych wyborów żywieniowych, jest system oznaczeń żywności zwany Nutri-Score, ale czy na pewno?
Nutri-Score to graficzne oznakowanie, które ma informować konsumentów o jakości żywności na podstawie jej składników odżywczych. System ten przypisuje produktom literę i kolor, dzięki czemu można porównać różne produkty i wybrać te, które są zdrowsze dla organizmu. Ale czy faktycznie tak jest?
Co to jest Nutri-Score i jak działa?
Nutri-Score jest dobrowolnym systemem oznaczeń żywności, który jest obecnie stosowany w kilku krajach europejskich, w tym we Francji, Belgii, Hiszpanii, Niemczech oraz Polsce. Co ciekawe Włoski Urząd Ochrony Konkurencji (Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato, AGCM) zakwestionował słuszność tego programu ponadto 1 sierpnia 2022 roku wystosował oficjalną adnotację, że jest to program, który propaguje nieuczciwą praktykę handlową.
Włochy nie są jedynym krajem w Europie, który sprzeciwia się obowiązkowemu etykietowaniu żywności, również sprzeciwiają się jednolitemu oznakowywaniu Czechy, Rumunia, Cypr, Grecja, Węgry i Łotwa.
Nutri-Score jest oparty na naukowym algorytmie, który bierze pod uwagę zawartość składników odżywczych, takich jak cukier, sól, tłuszcz, błonnik, białko oraz ilość kalorii w danym produkcie, ale nie uwzględnia stopnia przetworzenia czy witamin . Ostatecznie przypisuje on produktowi literę i kolor, gdzie litera A oznacza najzdrowsze produkty, a litera E najmniej zdrowe.
Cel etykietowania to ciekawa idea, ale w obecnej formie daleki od doskonałości, co sprawia, że jest mylący dla konsumentów.
Aby lepiej zobrazować to proszę sobie wyobrazić, że popularne płatki śniadaniowe czekoladowe kuleczki mają oznaczenie A na równi z płatkami owsianymi górskimi. Sięgając po wysoko przetworzone płatki mamy informacje graficzną, że jest to najlepszy z najlepszych wyborów, a nie jest to do końca prawdą.
Jak czytać oznaczenia Nutri-Score na produktach spożywczych?
W teorii? oznaczenia Nutri-Score na produktach spożywczych są łatwe do zrozumienia i interpretacji, nawet dla osób, które nie są zaznajomione z tematem żywienia.
- Znajdź oznaczenie Nutri-Score – zazwyczaj znajduje się ono na przedniej lub tylnej stronie opakowania.
- Sprawdź literę i kolor – litera oznacza jakość żywności, a kolor wskazuje na poziom tej jakości. Litera A oznacza najwyższą jakość żywności, a litera E – najniższą jakość. Kolor zielony oznacza najwyższą jakość, a kolor czerwony – najniższą jakość.
- Porównaj produkty – porównaj oznaczenia Nutri-Score na różnych produktach w tej samej kategorii. Wybieraj produkty oznaczone literą i kolorem, które wskazują na lepszą jakość żywności.
- Sprawdź szczegóły – w przypadku bardziej szczegółowych informacji na temat składu i wartości odżywczych produktu, warto przejrzeć tabelkę wartości odżywczych znajdującą się zwykle na tylnej stronie opakowania.
A jak jest w praktyce?
Ponownie przytoczę skład tym razem dwóch jogurtów, które mają takie samo oznaczenie B – w rozumieniu skali Nutri-Score w grupie tej są produkty, po które możemy często sięgać na sklepowej w półce w trosce o zdrowie. Więc sprawdźmy to:
Jogurt naturalny: mleko pasteryzowane, białka mleka, kultury bakterii jogurtowych: Streptococcus thermophilus, Lactobacillus delbrueckii subspiecies bulgaricus, ** wyprodukowano bez stosowania GMO
Jogurt o smaku truskawkowym: MLEKO odtłuszczone (33,9 %), SERWATKA odtworzona (z MLEKA), woda, cukier, ŚMIETANKA, skrobia modyfikowana, żelatyna, żywe kultury bakterii, aromat, proszek truskawkowy, barwnik: karmin
Jak można zauważyć na przykładzie jogurtu o smaku truskawkowym algorytm dziwnie klasyfikuje poszczególne składniki przypisując im punkty, a w ostateczności literkę w skali Nutri-score. Osobiście będąc na zakupach i widząc ciekawy produkt spożywczy z oznaczeniem A lub B nie wkładam w ciemno do koszyka jak kosmetyki z certyfikatem ecocert bez czytanie składu.
Czy da się wykorzystać Nutri-Score w codziennej diecie ?
Wydaje mi się, że świadomość tego, co wkładamy do koszyka jest jednak pożądana, ale rozumiem, że nie każdy ma czas na naukę czytania składników. Dlatego jeśli już chcemy polegać na skali nutri-score to:
- Unikaj produktów oznaczonych literą i kolorem wskazującymi na niską jakość żywności – takich jak produkty oznaczone literą E i kolorem czerwonym. Mogła bym dodać, że unikaj również produktów oznaczonych literą D, ale w grupie tej znajdują się czekolady, słodycze (które faktycznie należy ograniczać) jak również łosoś wędzony na zimno, który jednak ze względu na Omega 3 to wartościowy produkt.
- Stawiaj na różnorodność – staraj się wprowadzać do swojej diety produkty z różnych grup żywnościowych, tak aby zapewnić sobie różnorodne źródła składników odżywczych.
- Ogranicz spożywanie produktów wysoko przetworzonych – takich jak fast foody, słodycze i napoje słodzone. Wybieraj produkty naturalne i świeże.
Zobacz przykłady produktów oznaczonych skalą nutri – score
Zwróć uwagę w szczególności. że pestki dyni są określone w grupie żywności B – żywności, która powinna być spożywana często. Nasiona słonecznika są już oznaczone jako żywność C, która powinna być spożywana z umiarem. Natomiast pizza jest oznaczona literą D i takie produkty powinny być spożywane sporadycznie. W pizzy uzasadnienie D jest proste ponieważ cała pizza zawiera ponad 6g soli i przekracza normę dobową spożycia soli.
